افزایش تستسترون چه تاثیری بر سلامت زنان دارد؟
تستسترون هورمون جنسی مردانه یا آندروژن است که در تخمدانهای زن به مقدار کمی تولید میشود. تستسترون همراه با استروژن در رشد، نگهداری و ترمیم بافتهای تولیدمثل زن، توده استخوانی و رفتارهای انسانی کمک میکند. به هم خوردن تعادل تستسترون سلامت بانوان را به خطر میاندازد و اثرات مخربی بر زندگی آنان میگذارد.
نقش تستسترون در زنان
تستسترون بیش از حد در بدن بانوان موجب بروز نشانههایی میشود. برخی از این نشانهها عبارتند از:
- موهای زائد، به ویژه در صورت
- جوش
- آکنه
- کلیتوریس بزرگشده
- کوچک شدن پستان ها
- افزایش توده عضلانی
به هم خوردن تعادل تستسترون در زنان عوارضی را برای آنها به دنبال دارد. از عوارض آن میتوان چرخههای نامنظم قاعدگی، میل جنسی کم و تغییر در خلق و خو را نام برد. در موارد شدیدتر این عدم تعادل موجب نازایی و چاقی فرد نیز میشود.
تشخیص میزان تستسترون
پزشک شما معاینه فیزیکی را بر اساس نشانههای موجود انجام میدهد تا مشخص کند که آیا به آزمایشهای اضافی نیاز دارید یا خیر. در طول معاینه، پزشک به موهای غیرطبیعی صورت، آکنه و موهای بیش از حد بدن توجه میکند.
اگر نشانههای ذکرشده غیرطبیعی باشد، پزشک انجام آزمایش تستسترون را به شما پیشنهاد میکند. این تست اغلب در صبح انجام میشود. به این دلیل که سطح این هورمون در صبح در بالاترین حد خود قرار دارد. قبل از انجام آزمایش بهتر است از انجام مواردی که بر نتیجه آزمایش تاثیر میگذارند خودداری کنید.
علل به هم خوردن تعادل تستسترون در زنان
بیماریهای مختلف یا اختلالات هورمونی موجب افزایش سطح تستسترون میشود. نقش تستسترون در سلامت بانوان بسیار مهم است. شایعترین علل بالا بودن سطح تستسترون در خانمها بیماریهای هیرسوتیسم، سندرم تخمدان پلی کیستیک و هیپرپلازی مادرزادی آدرنال است.
هیرسوتیسم
هیرسوتیسم یک وضعیت هورمونی در زنان است که باعث رشد موهای ناخواسته، به خصوص در پشت، صورت و قفسه سینه میشود. میزان رشد موهای بدن بسیار وابسته به ژنتیک است. اما این حالت در درجه اول به دلیل عدم تعادل هورمونهای آندرژون ایجاد میشود.
سندرم تخمدان پلی کیستیک
این سندرم یکی دیگر از اختلالات هورمونی است که بر سن باروری زنان تاثیر میگذارد. بررسیها حاکی از آن است که بین ۸ تا ۲۰ درصد زنان با این بیماری دست و پنجه نرم میکنند. اغلب این بیماری تا سن ۲۰ یا ۳۰ سالگی تشخیص داده نمیشود. اما حتی کودکان ۱۱ ساله نیز ممکن است به این بیماری دچار شوند.
این اختلال در اثر افزایش بیش از حد هورمونهای آندرژون ظاهر میشود. اگر دورههای قاعدگی طولانی مدت یا نامنظم، موهای زائد زیاد و تخمدانهای بزرگشده داشته باشید، پس به این سندرم دچار شدهاید. سایر عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک عبارتند از:
- ناباروری
- سقطجنین
- دیابت نوع ۲
- چاقی
- سرطان آندومتری
هایپرپلازی مادرزادی آدرنال
هایپرپلازی مادرزادی آدرنال نوعی اختلال است که به طور مستقیم بر غدد بدن و تولید هورمونها تاثیر میگذارد. این اختلال در بسیاری از موارد بیش از حد آندرژون تولید میکند. از علائم شایع این اختلال میتوان ناباروری، خصوصیات مردانه و آکنه شدید را نام برد.
درمان تستسترون بالا
درمان آن به میزان زیادی به علت بروز آن بستگی دارد. اما به طور کلی با تغییر در شیوه زندگی و استفاده از دارو موثر است. داروهای مورداستفاده در درمان تستسترون بالا عبارتند از:
- گلوکو کورتیکو استروئیدها
- متفورمین
- داروهای ضدبارداری خوراکی
- اسپیرونولاکتون
داروهای جلوگیری از بارداری در کاهش میزان تستسترون موثر است. اما اگر فرد قصد اقدام برای بارداری داشته باشد، روشهای درمانی با این موضوع تداخل پیدا میکنند. تحقیقات آکادمی پزشکان آمریکایی نشان داده است که در این دوران با استفاده مقادیر کمی از نورژستیم، گاستودن و دسوژسترل میتوان فرد باردار را تحت نظر قرار داد. همه داروهای ذکرشده فقط با تجویز پزشک در اختیار بیمار قرار میگیرد.
تغییرات سبک زندگی نیز بر کاهش تستسترون و سلامت بانوان تاثیر میگذارد. شروع ورزش یا کاهش وزن موجب بهبود به هم خوردن تعادل تستسترون میشود. نقش تستسترون در رسیدن به وزن سالم و تعادل هورمونی مهم است. از دست دادن حتی ۵ تا ۱۰ در صد از وزن بدن باعث بهبود علائم و جلوگیری از عوارضی نظیر ناباروری میشود. برای استفاده از محصولات و خدمات در رابطه با این موضوع، می توانید به داروخانه ۲۴ مراجعه کنید و در مسیر بهبود خود قدم بردارید.
رفع موهای زائد
نقش تستسترون در رابطه با افزایش موهای زائد نیز به طور کامل مشهود است. امروزه زنان روشهای متفاوتی را برای خلاص شدن از شر موهای زائد به کار میبرند. لیزر درمانی یکی از این روشها است که از دو روش الکترولیز و لیزر درمانی برای این کار استفاده میشود.
الکترولیز: این روش شامل قرار دادن سوزنی کوچک در هر فولیکول مو است. در نتیجه با این کار رشد موهای بدن کم میشود. البته ممکن است چندین جلسه درمانی برای تاثیر بهتر لازم باشد.
لیزر درمانی: در طی این درمان، نور لیزر بر فولیکول های مو اعمال میشود تا به آنها آسیب برساند. در این روش نیز نیاز به شارژ دوباره جلسات است.
توجه داشته باشید که این روشهای رفع موهای زائد باعث بروز عوارض جانبی میشوند و ممکن است خطراتی را به دنبال داشته باشند. در نتیجه، هر فردی که دچار عدم تعادل هورمونی است، باید قبل از این اقدامات با پزشک مربوطه مشورت های لازم را انجام دهد.
تستسترون بالا درخانم ها باعث ایجاد طیف وسیعی از مشکلات میشود. موهای زائد صورت و ناباروری نمونههایی از این مشکلات هستند. درمان این اختلال اغلب باعث کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی فرد میشود. در صورت مشاهده این نشانهها، بهتراست با پزشک مربوطه برای بهبود خود مشورت کنید و نقش تستسترون در سلامت خود را جدی بگیرید.