نقش آنتی‌اکسیدان‌ها در سلامت ما چیست؟
نقش آنتی‌اکسیدان در سلامتی بسیار حائز اهمیت است. این مواد از جمله ضروری‌ترین موادی هستند که برای حفظ سلامتی افراد و بالا‌بردن سیستم ایمنی آن‌ها اهمیت دارند. بدن از طریق آنتی‌اکسیدان‌ها با رادیکال‌های آزاد مقابله می‌کند و از آسیب‌هایی که ممکن است توسط این مولکول‌های ناپایدار در سلول‌ها رخ دهد، جلوگیری خواهد‌کرد. برای اینکه با فواید آنتی‌اکسیدان‌ها و اهمیت آن‌ها در بدن بیشتر آشنا شوید، در مقاله پیش رو توضیحاتی را در این خصوص ارائه کرده‌ایم تا به شما در حفظ سلامتی خود کمک کنیم.
آنتی‌اکسیدان‌ها چگونه در بدن تامین می‌شوند؟
برای اینکه بدن بتواند در برابر عوامل مخربی که به آن وارد می‌شوند، ایستادگی کند، به آنتی‌اکسیدان‌ها نیاز دارد. بدون این مواد، بسیاری از بیماری‌ها در بدن شیوع پیدا‌کرده و سلامتی افراد را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند. این مواد یا به‌صورت طبیعی در بدن تولید می‌شوند که آنتی‌اکسیدان‌های درون‌زا نام دارند، یا به‌صورت مصنوعی و از طریق مصرف برخی از مواد‌غذایی و سبزیجات در بدن تامین می‌شوند. به آنتی‌اکسیدان‌هایی که از طریق مواد‌غذایی به بدن وارد می‌شوند، اگزوژن می‌گویند.
اهمیت آنتی‌اکسیدان‌ها در از بین‌بردن رادیکال‌های آزاد
همانطور که گفته شد، رادیکال‌های آزاد مواد زائدی هستند که توسط سلول‌ها تولید می‌شوند. این مواد در اثر واکنش بدن به مواد‌غذایی که به آن وارد می‌شود، ایجاد خواهند‌شد. در‌صورتی که بدن به‌صورت خود‌به‌خود این مواد و رادیکال‌های آزاد را از بین نبرد، این امر اکسیداتیو استرس را ایجاد خواهد‌کرد.
اکسیداتیو به شرایطی گفته می‌شود که بدن قادر به ایجاد تعادل بین رادیکال‌های آزاد و آنتی‌اکسیدان‌ها نیست. در این صورت افزایش رادیکال‌های آزاد سبب می‌شود تا بافت چربی، سلول‌های بدن و پروتئین‌ها دچار آسیب جدی شوند. با از بین رفتن این سلول‌ها، بدن مقاومت خود را از دست می‌دهد و به‌سرعت تحت‌تاثیر بیماری‌های متفاوتی قرار خواهد‌گرفت.
رادیکال‌های آزاد که به آن‌ها مولکول‌های اکسیژن با الکترون‌های جفت‌نشده نیز گفته می‌شود، به‌راحتی با مولکول‌های دیگر واکنش می‌دهند و سبب ایجاد واکنش‌های زنجیره‌ای در بدن می‌شوند. در‌واقع این واکنش‌ها در حالت طبیعی و عادی بدن رخ می‌دهند و با توجه به شرایط اکسیداسیونی که در بدن ایجاد می‌کنند، ممکن است در برخی از مواقع نیز مفید باشند.
با این حال وجود بیش‌از حد آن‌ها در بدن بسیار مضر است و سلامتی را در معرض خطر قرار می‌دهد. برای این منظور آنتی‌اکسیدان‌ها به‌طور طبیعی در بدن تولید می‌شوند تا سبب کاهش این رادیکال‌ها شوند. در‌واقع نقش آنتی‌اکسیدان در سلامتی به این دلیل دارای اهمیت است.
چه عواملی سبب افزایش رادیکال‌های آزاد در بدن می‌شود؟
عوامل بسیاری وجود دارند که این رادیکال‌ها را در بدن افزایش می‌دهند. این عوامل ممکن است، ریشه‌ای داخلی داشته‌باشند مانند التهابات در بدن یا دلایل خارجی مانند آلودگی‌ها، قرار‌گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش و دود سیگار سبب ایجاد آن‌ها شود.
در برخی از مواقع بیماری‌هایی نظیر سرطان، بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، آرتریت، بیماری‌های تنفسی، نقص ایمنی بدن، آمفیزم و پارکینسون ممکن است، موجب شرایط استرس اکسیداتیو در بدن شوند. در این صورت اهمیت آنتی‌اکسیدان‌ها بیش‌از پیش خود را نشان می‌دهد. زیرا در صورت کمبود این ماده در بدن، شدت بیماری‌های نام‌برده‌شده بیشتر خواهد‌شد.
از آنجایی که نقش آنتی‌اکسیدان در سلامتی با خنثی‌کردن رادیکال‌های آزاد مشخص می‌شود، در‌نتیجه در بهبود بیماری‌ها و افزایش سیستم ایمنی بدن کمک بسیاری می‌کنند.
چه فعالیت‌هایی در ایجاد استرس اکسیداتیو نقش دارند؟
نقش آنتی‌اکسیدان در سلامتی و از بین‌بردن رادیکال‌های آزاد بسیار اهمیت دارد. در‌واقع بدون این مواد امکان از بین‌بردن رادیکال‌های آزاد وجود ندارد. زمانی که بدن در شرایط نامطلوب قرار می‌گیرد، تعادل بین رادیکال‌های آزاد و آنتی‌اکسیدان‌ها به‌هم می‌خورد. در این صورت سلامتی افراد تحت‌تاثیر قرار خواهد‌گرفت.
فعالیت‌ها و شرایط زیر ممکن است در ایجاد استرس اکسیداتیو نقش داشته‌باشند:
- ورزش بیش از حد
- ایسکمی و آسیب به جریان خون
- تروما
- فعالیت میتوکندری
- کشیدن‌سیگار
- اشعه‌های مضر
- آلودگی هوا
- مصرف غذاهای تصفیه‌شده، چربی‌های ترانس، مواد افزودنی مانند رنگ‌های غذا و مواد قندی فرآوری‌شده
- قرار‌گرفتن
انواع آنتی‌اکسیدان‌ها
این مواد ممکن است شامل هزاران ماده در خود باشند که در زیر به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.
- ویتامین C
- ویتامین A
- بتاکاروتن
- لوتئین
- سلنیوم
- منگنز
- زاگزانتین
- لیکوپن
- ویتامین E
در برخی از گیاهان دارویی موادی مانند: فلاونوئیدها، فلاون‌ها، پلی فنول‌ها و فیتواستروژن‌ها به‌عنوان آنتی‌اکسیدان‌ها شناخته می‌شوند. اهمیت آنتی‌اکسیدان‌ها به‌دلیل عملکردهای متفاوت آن‌ها عنوان می‌شود و هر آنتی‌اکسیدان، وظیفه‌ای متفاوت را در بدن بر‌عهده دارد. بنابراین مصرف غذاهای متنوع برای مشاهده فواید آنتی‌اکسیدان‌ها ضروری است.
مواد غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها
برای اینکه به اهمیت آنتی‌اکسیدان‌ها در سلامتی بیشتر پی ببرید، کافی است تا مواد‌غذایی را مصرف کنید که سبب افزایش مقاومت بدن می‌شوند. در‌واقع با مصرف مواد‌غذایی زیر فواید آنتی‌اکسیدان‌ها را بهتر درک خواهید‌کرد:
- مصرف لبنیات، تخم‌مرغ و جگر حاوی ویتامین A
- میوه‌های و سبزیجات منبع ویتامین C
- آجیل، و تخمه‌ها، روغن‌های گیاهی منبع مناسب ویتامین E
- برنج، ذرت، تخم مرغ، پنیر و گندم جهت تامین سلنیوم
- سبزیجات
کلام آخر
از آنجایی که فواید آنتی‌اکسیدان‌ها بسیار زیاد است، بهتر است که مواد‌غذایی متنوعی مصرف شود تا کلیه آنتی‌اکسیدان‌های مورد‌نیاز بدن تامین شود. با این حال در برخی از مواقع مصرف مکمل‌های این ماده نیز توصیه می‌شود. برای تهیه این مکمل‌ها کافی است تا آن‌ها را از سایت داروخانه ۲۴ و به‌صورت آنلاین خریداری کنید.
.jpg)
