نشانه‌های کبد چرب در سالمندان
نشانه‌های کبد چرب در سالمندان کبد چرب بیماری‌ای است که این روزها بسیار نام آن را از زبان اطرافیان می‌شنویم. همانطور که از نامش پیداست هنگامی بروز پیدا می‌کند که میزان چربی انباشته شده در کبد ب...
کبد چرب بیماری‌ای است که این روزها بسیار نام آن را از زبان اطرافیان می‌شنویم. همانطور که از نامش پیداست هنگامی بروز پیدا می‌کند که میزان چربی انباشته شده در کبد بیش از میزان معمول و تعریف شده برای آن باشد. این بیماری در هر سنی ممکن است بروز پیدا کند اما در میان سالمندان بسیار شایع است. از آنجا که می‌تواند تبعات فراوانی را برای این افراد به دنبال داشته باشد آشنایی با آن برای خانواده‌های دارای عضو سالمند و همچنین پرستار سالمند که وظیفه مراقبت از این قشر از جامعه را بر عهده می‌گیرند بسیار ضروری است.
کبد و اهمیت وجود آن در بدن
شاید هزاران بار نام کبد را شنیده‌اید. اما آیا می دانید این عضو چه وظیفه‌ای در بدن شما دارد و اینکه اصلاً وجود آن چقدر اهمیت دارد؟ پس بد نیست پیش از معرفی در سالمندان، توضیح مختصری در این رابطه ارائه دهیم. کبد، یکی از بزرگترین و مهمترین اندام‌های بدن است. این عضو که به آن جگر سفید هم گفته می‌شود در قسمت سمت راست و فوقانی شکم قرار دارد. ظاهر آن، تقریباً مخروطی شکل است و در حالت عادی رنگ آن صورتی-قهوه ای است. در بیان اهمیت وجود آن، همین نکته کافی است که همانند یک فیلتر، سموم بدن را از بین می‌برد و تمام اندام‌های بدن را پاکسازی می‌نماید. ذخیره سازی برخی از مواد ضروری بدن مانند آهن، انواع ویتامین، گلیکوژن و تری گلیسرید، ساخت انواع پروتئین‌ها، تأمین انرژی بدن در مواقع ضروری، مقاومت در برابر عفونت‌ها، تنظیم سطح قند خون، تصفیه خون و .... از دیگر فعالیت‌هایی هستند که این عضو پر کار انجام می‌دهد.
بیماری کبد چرب و مراحل پیشرفت آن
همانطور که گفتیم، وجود مقادیری از چربی در کبد امری عادی است. اما زمانی که به دلایلی، چربی بیش از حد در کبد تلمبار شود که نتواند آن را تجزیه نماید، بیماری کبد چرب بروز پیدا می‌کند. به عبارت دیگر، زمانی که ۵ تا ۱۰ درصد وزن این عضو را چربی تشکیل دهد، گفته می‌شود فرد دچار بیماری کبد چرب شده است. این بیماری جزو بیماری‌های خاموش است و ممکن است تا مدت‌ها هیچ گونه نشانه‌ای نداشته باشد. یا علائم، بسیار خفیف باشند. به همین دلیل امکان دارد سالمند متوجه آن نشود. اما بهره گیری از خدمات پرستار سالمند در منزل این مشکل را حل می‌کند. چون این افراد، آموزش‌های لازم را دریافت کرده‌اند و به سرعت می‌توانند متوجه تغییر حالات سالمند شوند. بیماری مذکور دارای ۴ مرحله یا سطح مختلف است که به نسبت میزان آسیبی که به کبد رسیده است تعیین می‌گردد و در هر مرحله ممکن است علائم متفاوتی داشته باشد.
· کبد چرب گرید یک: بیماری در مرحله اول است. هر چند که برای سالمندان می‌تواند خطرناک باشد، اما به طور کلی با تغییر سبک زندگی و افزایش فعالیت روزانه درمان می‌شود.
· کبد چرب گرید دو: بیماری پیشرفت کرده و فرد باید تحت نظر پزشک متخصص درمان شود.
· کبد چرب گرید سه (فیبروز کبدی): اگر در درمان مراحل اولیه کبد چرب سهل انگاری شود، بیمار وارد فیبروز کبدی می‌شود. این مرحله باید به صورت تخصصی و با استفاده از داروهای شیمیایی درمان شود.
· کبد چرب گرید چهار (سیروز کبدی): وضعیت بیمار خیلی جدی و خطرناک است و نیاز به پیوند کبد پیدا می‌کند.
علائم کبد چرب در سالمندان
به طور کلی برخی از مهمترین علائم کبد چرب در سالمندان به شرح زیر می‌باشند:
1. ضعف و خستگی
همانطور که گفتیم کبد، گلوکز اضافی را به گلیکوژن تبدیل کرده و در زمان لازم، آن را دوباره تجزیه می‌کند و در اختیار بدن قرار می‌دهد. همچنین کمبود کربوهیدرات را هم از پروتئین گلوکز و یا چربی تأمین می‌کند. به طور کلی، این عضو نقش اساسی در تأمین انرژی مورد نیاز بدن دارد. بنابراین کاملاً طبیعی است که زمانی که عملکرد آن دچار مشکل شود، ضعف شدید، خستگی بی دلیل و بی حالی بر سالمند غلبه کند. در چنین حالتی، سالمند در اغلب ساعات شبانه روز، مخصوصاً در صبحگاه و پس از بیدار شدن از خواب ابراز خستگی می‌کند. او دیگر توانایی انجام بسیاری از کارها و شرکت در فعالیت‌هایی که قبلاً مورد علاقه‌اش بود را ندارد.
2. افزایش وزن
متأسفانه باید بگوییم که چاقی و اضافه وزن با برخی بیماری‌ها همانند چربی خون بالا و کبد چرب رابطه مستقیم و دو سویه دارد. بیشتر افرادی که دچار این بیماری هستند، اضافه وزن بالایی دارند. تغذیه نادرست و مصرف غذاهای چرب و چیلی موجب تلمبار شدن چربی در کبد و ناتوانی آن در تجزیه این چربی می‌شود. از سویی، بروز این عارضه سبب مختل شدن عملکرد صحیح کبد شده و منجر به کاهش سرعت متابولیسم بدن می‌گردد. این امر باعث می‌شود که حتی در صورت اصلاح رژیم غذایی و کاهش مصرف غذای چرب و انجام ورزش روزانه، فرد باز هم چاق بماند. بنابراین در بیشتر موارد، چاقی جزو علائم کبد چرب در سالمندان به شمار می‌آید که باید توسط پزشک متخصص مورد بررسی قرار گیرد.
3. بروز عوارض پوستی
از دیگر علائمی که کبد چرب می‌تواند به دنبال داشته باشد، بروز عوارض مختلف پوستی می‌باشد. از جمله اینکه با ایجاد اختلال در جریان صفرا، رنگ پوست صورت و حتی سفیدی چشم به زردی متمایل می‌شود. همچنین ممکن است برجستگی‌های چربی که اغلب همراه با خارش است در اطراف پلک ها ظاهر شوند. خارش پوست، از دیگر علائم این بیماری است. علت این امر افزایش میزان نمک زیر پوست است که در اثر افزایش چربی کبد رخ می‌دهد. آکنه، دیگر نشانه این بیماری است که ممکن است در پوست فرد پدیدار شود. از آنجا که کبد وظیفه کنترل هورمون‌ها را نیز بر عهده دارد، بروز مشکل در عملکرد آن می‌تواند سبب ایجاد آکنه در بدن، مخصوصاً در صورت شود. اگزما، پوست رنگ پریده، خشکی پوست و قرمزی کف دست از دیگر عوارض پوستی هستند که در اثر ابتلای سالمند به کبد چرب بروز پیدا می‌کنند.
4. درد شکم
کبد در قسمت سمت راست و بالای شکم قرار دارد. پیشرفت بیماری کبد چرب در سالمندان ممکن است موجب بروز دردهای طاقت فرسا در این قسمت از شکم شوند. این دردها در مرحله‌ای بروز پیدا می‌کنند که بیماری پیشرفت کرده است. و ممکن است ناشی از خونریزی داخلی باشند. همچنین ممکن است همراه با درد شکم، مدفوع خونی نیز در فرد مشاهده شود که به دلیل آسیب دیدن رگ‌های دستگاه گوارشی در اثر عملکرد ناقص کبد ایجاد می‌شود.
5. تورم
ایجاد تورم در بدن ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد. اما بد نیست بدانید که در برخی از موارد، به ویژه زمانی که بیماری کبد چرب به گرید چهار رسیده است، ایجاد تورم در قسمت شکم و پاها می‌تواند یکی از علائم کبد چرب در سالمندان به شمار آید. در این حالت، علت این امر، تجمع آب در پاها و شکم می‌باشد.
6. علائم اختصاصی در زنان
زنان یائسه و همچنین خانم‌هایی که به سندروم پلی کیستیک مبتلا هستند بیشتر در معرض ابتلا به بیماری کبد چرب قرار دارند. همچنین این بیماری از جمله عوارض نادر بارداری نیز می‌باشد که در برخی خانم‌ها ظاهر می‌شود. علائم کبد چرب در این بیماران همان علائم عمومی ذکر شده در بالا هستند.
.jpg)
