ویتامین b2 یا ریبوفلاوین : خواص، ویژگی‌ها، منابع و علائم کمبود

ریبوفلاوین (که به آن ویتامین B2 نیز گفته می شود) یکی از ویتامین های گروه B است که به طور طبیعی در برخی از غذاها وجود دارد اما کمبود آن در بدن ما را دچار مشکلاتی چون ضعف بدنی بی‌اشتهایی پرخوری عصبی کاهش دید چشم شکنندگی ناخن چربی، خشکی و ریزش غیرطبیعی مو التهابات پوستی و بروز اگزما پیری زودرس و ایجاد چین‌و‌چروک و... می‌کند.

یکی از نشانه‌های اختلال در انجام کارهای روزانه، احساس ضعف، افسردگی و بروز بعضی بیماری‌ها، کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی در بدن است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که چقدر ادامه حیات ما به وجود آن‌ها در بدن بستگی دارد. ویتامین‌ها انواع و اقسام مختلفی دارند که هر کدام از زیرمجموعه‌های متعددی برخوردار هستند. یکی از بزرگترین گروه‌های ویتامین مورد نیاز بدن که چند زیرمجموعه متعدد را شامل می‌شود، ویتامین B است و مهم‌ترین زیرمجموعه آن ویتامینB2  یا ریبوفلاوین نامیده می‌شود.

موضوع اصلی این مطلب، معرفی کامل و جامع ویتامین ب2 است. اگر می‌خواهید بدانید نشانه‌های کمبود این ویتامین در بدن چیست و با مصرف چه غذاهایی می‌توان ویتامین مورد نیاز بدن را تامین کرد، در ادامه همراه ما باشید.

ویتامین B2 چیست؟

با معرفی کامل و جامع این ویتامین شروع می‌کنیم. ریبوفلاوین که نام دیگر این ویتامین است، در آب حل می‌شود و عملکردی شبیه به آنتی‌اکسیدان دارد. یکی از ویژگی‌های بارز ویتامین ب2 این است که اگر در مقابل نور مستقیم خورشید قرار بگیرد، سریعا از بین خواهد رفت. به همین خاطر، مواد غذایی حاوی این ویتامین نمی‌توانند پاسخگوی نیاز بدنی باشند. بنابراین خرید ویتامین B2 و قرار دادن آن را در برنامه غذایی توصیه می‌کنیم.

ویتامین B2 در چه غذاهایی است؟

خرید مکمل این ویتامین و مصرف آن با تجویز پزشک، به این دلیل نیست که در منابع غذایی وجود ندارد. بالاخره خواه یا ناخواه، بخش عظیمی از نیاز ویتامین و مواد معدنی بدن هر شخص با خوردن منابع غذایی غنی برطرف خواهد شد.

به همین علت در این بخش، غذاهایی را معرفی می‌کنیم که حاوی مقدار قابل توجهی از ویتامین ب2 هستند.

• گوشت قرمز و جگر
• گوشت آبزیانی مانند ماهی سالمون، خال‌مخالی، شاه ماهی، ماهی تن و هر ماهی چرب دیگر
• غلاتی از قبیل ارزن، گندم و سویا
• میوه‌هایی مانند آووکادو، سیب و انجیر و خیار
• لبنیات از جمله شیر و پنیر
• تخم ‌مرغ
• سبزیجاتی مانند هویج، کلم پیچ، قارچ، اسفناج، مارچوبه و کلم ‌بروکلی.

البته بد نیست بدانید بدن هر کسی به مقدار مشخصی از این ویتامین نیاز دارد. بنابراین استفاده بیش از حد این خوراکی‌ها در برنامه غذایی و مصرف مکمل در کنار آن‌ها، نه تنها فایده نخواهد داشت، بلکه ممکن است باعث بروز مشکلات و بیماری‌های جدی شود.

خواص ویتامین B2

برای این که با دلیل اهمیت مصرف ویتامین ب2 یا ریبوفلاوین آشنا شوید، باید اطلاعاتی در خصوص خواص این ویتامین به دست آورید. بعضی از مهم‌ترین آن‌ها را در زیر بیان کرده‌ایم.

بهبود گردش خون

برای تولید سلول‌های خونی بدن، نیاز مبرمی به این ویتامین است. بنابراین وجود ویتامین ب2 موجب اکسیژن‌رسانی هر چه بهتر و افزایش گردش خون در بدن خواهد شد. 

ترمیم بافت پوست

ویتامین B2 به ترشح مخاط پوستی کمک بسیاری می‌کند. همین مساله باعث می‌شود تا جوش‌ها از بین بروند و ترمیم بافت پوست در سریع‌ترین زمان ممکن تحقق یابد.

تضمین سلامت چشم

عملکرد سیستم بینایی به بهترین شکل و داشتن قرنیه‌ای سالم، در گرو مصرف به اندازه این ویتامین است. این ویتامین کمک می‌کند تا درصد بروز مشکلاتی از قبیل آب مروارید به صفر برسد.

بهبود جذب مواد معدنی

بدن برای داشتن عملکرد بهتر، در کنار ویتامین‌ها به مواد معدنی متعددی هم نیاز دارد. مصرف یک سری از ویتامین‌ها باعث جذب بهتر مواد معدنی از قبیل آهن در بدن خواهد شد. ویتامین B2 یکی از ویتامین‌هایی است که جذب مواد معدنی در بدن را بهبود می‌بخشد.

بهبود عملکرد سیستم ایمنی

مصرف ویتامین ب2 کمک می‌کند تا آنتی‌بادی بیشتری در بدن تولید شود. وجود این پادتن‌ها باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود تا در برابر عفونت‌ها عملکرد بهتری از خود نشان دهد.

بهبود رشد جنین

اهمیت مصرف ویتامین‌ها توسط خانم‌های باردار غیر قابل انکار است. اما زمانی که این ویتامین همراه ویتامین آ در برنامه غذایی خانم‌های باردار قرار بگیرد، قطعا می‌تواند بسیار مفید باشد و رشد جنین را بهبود ببخشد.

افزایش سطح انرژی

سوختن چربی‌ها، پروتئین‌ها و همچنین کربوهیدرات‌ها در بدن منجر به افزایش سطح انرژی می‌شود. حال بد نیست بدانید سوخت‌وساز این مواد در گروی مصرف مرتب و صحیح ویتامین ب2 است.

تقویت مو

تقویت فولیکول‌های مو که به افزایش رشد آن منجر می‌شود، به خاطر تولید کلاژن اتفاق می‌افتد. یکی از خواص و فواید ویتامین B2 کمک به تولید کلاژن است تا تقویت فولیکول مو و افزایش رشد آن به بهترین شکل اتفاق بیفتد.  می‌توانید در مقاله چه ویتامین‌هایی به رشد مو کمک میکنند سایر ویتامین‌های موثر در تقویت مو را مشاهده کنید. 

جلوگیری از بروز سرطان

از آن جایی که ویتامین ب2 مانند آنتی‌اکسیدان عمل می‌کند، می‌تواند باعث جلوگیری از بروز سرطان‌های مختلف شود. چون این ویتامین وظیفه دارد رادیکال‌های آزاد را از بین ببرد و اثر آن‌ها را خنثی کند تا خطر سرطان، سلامت فرد را تهدید نکند.

تقویت مغز و اعصاب

طبق تحقیقات متخصصان، این ویتامین از یک اثر نوروپروتئینی برخوردار است. این اثر باعث تقویت مغز و اعصاب می‌شود و کاهش خطر ابتلا به آلزایمر، میگرن، پارکینسون و بیماری‌های مشابه را به دنبال دارد.

عوارض و علائم کمبود ویتامین B2

زمانی که ویتامین ب2 مورد نیاز بدن تامین نشود، نشانه‌ها و علائمی به چشم می‌خورد. خیلی از افراد ممکن است این نشانه‌ها و علائم را داشته باشند و دلیل آن را ندانند. در ادامه، راجع به این مساله اطلاعاتی در اختیار شما عزیزان قرار خواهیم داد.

• ضعف بدنی
• بی‌اشتهایی
• پرخوری عصبی
• سوزش و قرمزی چشم
• کاهش دید چشم
• شکنندگی ناخن
• چربی، خشکی و ریزش غیرطبیعی مو
• التهابات پوستی و بروز اگزما
• پیری زودرس و ایجاد چین‌و‌چروک
• بروز کم‌خونی
• خشک شدن لب‌ها
• ملتهب شدن زبان و زخم‌های دهانی
• ضعف بدنی و ماهیچه‌ها
• ایجاد مشکل در بلع
• سردرد و سرگیجه
• پرکاری یا کم‌کاری تیروئید

کسانی که با این مشکلات مواجه هستند، می‌توانند با یک آزمایش ساده متوجه دلیل آن شوند که در بیشتر مواقع، دلیل اصلی آن کمبود ویتامین ب2 است.

البته پاسخ‌دهی به نیاز بدن با مصرف مکمل‌های مخصوص، بهتر است با تجویز پزشک انجام شود. زیرا دوز مصرفی این ویتامین به جنسیت، سن، شرایط بدنی و مواردی از این قبیل وابسته است. مثلا خانم‌ها در سنین مختلف به مقادیری از ویتامین ب2 که در زیر اشاره شده است، نیاز دارند:

• در محدوده سنی 14 تا 18 سال، نیازمند 1 میلی‌گرم از این ویتامین در روز هستند.
• از 19 سال به بالا باید روزانه 1.1 میلی‌گرم از ویتامین B2 را دریافت کنند.
• در خانم‌های باردار و شیرده به ترتیب این مقدار نیاز روزانه برابر با 1.4 و 1.6 میلی‌گرم است.

ریبوفلاوین یا ویتامین b2 مانند سایر ویتامین‌ها، از مواد مورد نیاز بدن ما هستند و با تغذیه مناسب و یا استفاده از انواع مکمل دارویی می‌توانید نیاز بدن به آن را برطرف کنید. این ویتامین اغلب درمکمل‌های b کمپلکس موجود است.